Leeuwendans (舞狮)

Wat is een Leeuwendans?

De leeuwendans is een traditionele dans die al minstens sinds de Tang-dynastie (618-906 AD) wordt uitgevoerd. Er zijn verschillende mythes en legendes die het ontstaan van de leeuwendans beschrijven, maar het is in ieder geval dankzij de monniken en beoefenaars van kung fu, dat de traditie zo lang in stand gehouden kon worden. Vroeger werd de leeuwendans alleen uitgevoerd in opdracht van de keizer van China, maar door de tijd heen heeft het zich verspreid onder de rest van de bevolking.

Een leeuwendans brengt geluk en voorspoed en verjaagt de boze geesten (van de winter) met Chinees Nieuwjaar (Spring Festival). De luide muziek die daarmee gepaard gaat ondersteunt het verjagen van de kwade geesten en de drumritmes vertegenwoordigen de hartslag van de leeuw.

Er zijn hoofdzakelijk drie types leeuwendansstijlen te onderscheiden. Noordelijke leeuwendans is met een rode leeuw met lange haren en de dans is voornamelijk gericht op entertainen en balanceer-acts. Zuidelijke leeuwendans is verdeeld in de Fut San, en Hok San stijlen. Hok San ziet er wat speelser uit en gedraagt zich meer dierlijker qua bewegingen. Fut San is meer traditioneel en focust zich op het vertonen van correcte kung fu standen en de bewegingen hebben directe linken met de kung fu stijl van de school die zij vertegenwoordigen.

Elementen van de leeuwendans

Rituelen

Er zijn verschillende rituelen die met een leeuwendans uitgevoerd kunnen worden. Dit zijn vaak extra puzzels of verhaaltjes uitgebeeld worden met de leeuw. Deze puzzels of uitdagingen die in het verhaal voorkomen moeten succesvol worden uitgevoerd en vergen soms behoorlijk wat acrobatische vaardigheden van de leeuwendansers. Mochten ze niet succesvol worden uitgevoerd, dan wordt dat traditioneel gezien als een slecht teken voor de voorspoed of welvaart van het komende jaar.

Een vaak voorkomend ritueel is het “choi chang”. Hierin wordt door een restauranteigenaar of de beheerder van een organisatie een stuk groente zoals krop sla of chinese sla ergens hoog opgehangen met een rode envelop met geld voor de performance van de leeuw. Het is dan de uitdaging voor de leeuw om de sla uit de lucht te pakken, op te eten, en uit te spugen over de eigenaar of de mensen die gezegend worden. Dit doen zij vaak door op elkaars benen of schouders te staan. Het bedrag dat in de envelop zit is dan evenredig met de moeilijkheid van de uitdaging voor de leeuw.

Kostuum

Het kostuum bestaat uit een grote Chinese leeuwenkop dat meestal gebouwd wordt met bamboe, papier en veel versiersels. Aan de kop zit een lang pluizen doek vast, vaak ook nog versierd met glimmende materialen. Dit doek maakt samen met de leeuwendansers de rug van de leeuw, die met bijbehorende versierde broeken en schoenen de leeuw in zijn geheel maken.

Muziek

Bij een leeuwendansoptreden moet altijd muziek worden gespeeld. Deze traditionele muziek heeft vaste patronen en ritmes die u over meerdere verschillende kung fu scholen terug kunt horen. Deze ritmes gaan gepaard met verschillende specifieke bewegingen die de leeuw doet en maken enorm veel geluid. Dit harde geluid is noodzakelijk om volgens de legende mee te helpen de boze geesten weg te jagen. Elke kung fu stijl en elke individuele school heeft echter variaties op de bestaande ritmes en rituelen die vaak doorgegeven zijn van generatie op generatie.

Een “band” bestaat uit een drummer, een gong-speler, en meerdere bekken-spelers. De muzikanten volgen nauwkeurig de bewegingen van de leeuw en met behulp van verschillende ritmes doorloopt de leeuw allerlei activiteiten en uitdagingen.

Leeuwendansers

Iedereen die bij Pack Mee Pai Vereniging Nijmegen traint mag op den duur meetrainen met het leeuwendansen. Omdat hier erg voortgebouwd wordt op de basis die de kung fu trainingen geven is het niet zomaar voor iedereen weggelegd. Gevoel voor ritme is ook uitermate belangrijk. Onze huidige leeuwendansers worden geregeld gevraagd voor de optocht in Den Haag en Rotterdam met het jaarlijkse Chinees Nieuwjaarsfeest, maar ook voor verschillende verjaardagen, openingen en bruiloften en zij hebben daar onwijs veel plezier in.

Oorspong Leeuwendans

Er zijn verschillende verhalen van hoe de leeuwendans tot stand is gekomen. Hieronder beschrijven we een paar van die verhalen. Het verjagen van het kwaad en het redden van levens is een terugkerend thema in alle verhalen.

In een Droom van de Keizer werd zijn leven gered door een erg vreemd dier die hij nog niet eerder gezien had. Toen hij dit aan zijn onderdanen vertelde herkende één van hun dit als de leeuw uit het westen. Vervolgens verzocht de keizer zijn wachters om te bewegen zoals de leeuw in zijn droom deed. Op deze manier is zou de eerste leeuwendans zijn gedaan in de Tang-dynastie.

In een ander verhaal was er een monster genaamd Nian dat in een bepaald dorp mensen en dieren aanviel. Het beest was onverslaanbaar voor elk ander wezen, behalve de leeuw. De leeuw verjaagde Nian, maar deze had beloofd wraak te nemen het volgende jaar. Echter, het volgende jaar was de leeuw elders, de keizerlijke poort bewaken, dus twee dappere mannen kropen in een leeuwenkostuum en samen met lawaai van het dorp verjagen ze Nian ieder jaar weer.

In weer een ander verhaal was de Jade Emperor het kattenkwaad en gedrag van de leeuw zat en hakte zijn hoofd eraf en gooide hem uit de hemel. De godin van genade zag dit gebeuren en daalde neer op aarde en zette het hoofd van de leeuw weer op het lichaam met een magische rode strik die kwade geesten zou wegjagen en de leeuw zou beschermen.

Voor wie is een leeuwendans geschikt?

Een leeuwendans wordt vaak uitgevoerd bij de opening van een nieuwe bedrijf of restaurant. De dans brengt de aandacht naar de opening. Daarnaast brengt het geluk en jaagt het de kwade geesten weg.

Naast openingen, kan een leeuwendans een voorspoedig verloop van een festival laten starten, zoals het in Nederland voor het Miao Hui festival is gedaan. Combineer dit met het gebruikelijke knalvuurwerk dat met Chinees Nieuwjaar wordt gebruikt en je hebt een spectaculaire openingsdans.

Het is ook absoluut een leuke show bij bruiloften. De leeuwen kunnen dan zowel de bruid als bruidegom vertegenwoordigen en een leuk verhaal vertellen en interacteren met het publiek en het bruidspaar. Dit alles terwijl het bruidspaar traditioneel wordt  gezegend en een gelukwens krijgt.

Ook op verjaardagen van mensen die je extra wilt verassen kan de leeuwendans worden gedaan. De jarige wordt gezegend voor het komende jaar en ontvangt van ons een scrol met een gelukwens. Daarnaast zorgt u met een leeuwendans voor spannende afwisseling op uw feest en mag iedereen op de foto.